Lista najbardziej znanych Chorwatów, którzy zmienili bieg historii
4 kwietnia, 2025TOP 5 miejsc Riwiery Makarskiej!
9 października, 2025Cieszysz się każdym daniem i uważasz się za wybitnego smakosza? W takim razie chorwackie wybrzeże Adriatyku to idealne miejsce dla Ciebie…
Wyobraź sobie, jak wkładasz do ust idealny kęs jedzenia, którego nie da się opisać słowami… Adriatycka kuchnia autochtoniczna oferuje właśnie takie doświadczenie.
Opiera się na świeżych owocach morza, oliwie z oliwek, ziołach i warzywach, jednocześnie emanując prostotą i bogactwem smaków, których połączenie odzwierciedla tradycję i dziedzictwo kulturowe wybrzeża Adriatyku.
W tym blogu dowiesz się wszystkiego o swoim idealnym daniu oraz gdzie najlepiej, jak to się mówi w Dalmacji, „sist i pojist dobru spizu”.
Oliwa z oliwek najczęściej używana jest jako dodatek do sałatek (Źródło: pixabay)
Rozmaryn często używany jest jako przyprawa (Źródło: Unsplash)
Niektóre z ryb i owoców morza, które najczęściej mogą trafić na Twój talerz, to okoń morski, dorada, sardynka, homar i małże.Warzywa, takie jak pomidory, bakłażany, papryka i ziemniaki, często występują jako dodatek lub główny składnik.
Poniżej przedstawiam kilka moim zdaniem najlepszych dań kuchni adriatyckiej, które po prostu musisz spróbować!
Rybi gulasz (brodet)
Brudet, brodet czy brujet? Oto jest pytanie
To tradycyjne danie, którego nazwa w Dalmacji do dziś budzi liczne polemiki, a wciąż nie odkryto, która wersja jest poprawna… ja powiem brudet.
Uważa się, że brudet powstał jako proste danie dla rybaków i marynarzy, którzy wykorzystywali ryby, które złowili, a czasem także resztki ryb, których nie mogli sprzedać. Danie powstało jako kombinacja różnych gatunków ryb, warzyw i przypraw, gotowanych razem w jednym garnku, co pozwoliło na połączenie wszystkich smaków i stworzenie bogactwa aromatów.
Dziś brodet jest jednym z najsłynniejszych dań na wybrzeżu Adriatyku, a każda rodzina ma swoją wersję tego pysznego rybnego gulaszu.
Mogę Ci obiecać, że każda wersja tego dania Cię zachwyci, subiektywne uczucie jest takie, jakbyś brał kęs całego Adriatyku z jednego małego talerza.
Zakup ryb na lokalnym „peškari” na brudet (Źródło: pixabay)
Viška lub Komiška pogača
Pewnie zastanawiasz się, czy to ten sam rodzaj pogači, czy się różnią — Odpowiedź: Różnią się
Tak, dobrze przeczytałeś, ta autochtoniczna delicja wyspy Vis, której historia sięga czasów, gdy karmiła domy rybaków, ma dwa oryginalne warianty.
Te dwa rodzaje pogači z wyspy Vis różnią się składem farszu i sposobem krojenia. Niektórzy uważają, że nie ma różnicy między pogačą komišką a višką. Jednak prawda jest taka, że mieszkańcy Komiży zaczęli do farszu, oprócz cebuli i ryby, dodawać także pomidory, przez co ich pogača ma nieco łagodniejszy smak.
Często pytają mnie, która pogača jest lepsza — moja rekomendacja to spróbować obu, jeśli masz czas, ale jeśli zdecydujesz się na jedną, nie popełnisz błędu.
Pogača była głównie przygotowywana zimą, kiedy solone sardele i anchovies były gotowe. (Źródło: pixabay)
Soparnik
Soparnik to jedno z tych dań, które niosą ze sobą opowieść o dalmatyńskiej tradycji i prostym życiu. Jeśli więc chcesz spróbować tradycji i nie lubisz zbytnio eksperymentować, to jest danie właśnie dla Ciebie.
Pochodzący z Poljic, ten posiłek powstał kilka wieków temu jako pożywne danie dla chłopów pracujących na polach. Połączenie prostych składników takich jak ciasto, szpinak (lub boćwina), cebula, oliwa z oliwek i zioła sprawia, że to danie jest smaczne i sycące na dalszą część Twojego dnia.
Soparnik przygotowuje się tak, że nadzienie ze szpinaku, cebuli i przypraw umieszcza się pomiędzy dwoma cienkimi warstwami ciasta, a następnie piecze na ogniu lub w piecu. Jego charakterystyczny zapach oliwy z oliwek i ziół czyni go wyjątkowym, a nie było rzadkością, że chłopi zabierali go ze sobą na pole jako praktyczny i smaczny posiłek.
Chociaż powstał jako proste danie, soparnik stał się symbolem dalmatyńskiej tradycji. Dziś przygotowuje się go według starych przepisów, a najbardziej znana manifestacja poświęcona temu daniu odbywa się co roku w Poljicach.
Soparnik to coś więcej niż zwykłe danie – to część tożsamości tego regionu. Każda rodzina ma swoją wersję tego smacznego dania, a najlepiej spróbować go na festiwalu soparnika w Dugi Rat.
Ciasto na soparnik wyrabia się z mąki, odrobiny soli, dwóch łyżek oliwy z oliwek i wody w razie potrzeby. (Źródło: Unsplash)
Pašticada
Jako bym wyróżnił pašticadę jako klejnot kuchni dalmatyńskiej ze względu na jej długą historię sięgającą kilkuset lat wstecz.
Uważa się, że pašticada powstała już w średniowieczu, kiedy potrawy mięsne służyły do przechowywania żywności i uczynienia jej bardziej smaczną. Choć na początku była daniem zarezerwowanym dla szlachty, szybko zyskała popularność wśród robotników i chłopów, ponieważ była pożywna i trwała.
Klasyczna pašticada przygotowuje się z mięsa wołowego, które marynuje się w winie, occie i ziołach, a następnie gotuje przez wiele godzin w bogatym sosie z warzyw, pomidorów, suszonych śliwek i przypraw. To powolne gotowanie nadaje mięsu niesamowitą soczystość i miękkość, podczas gdy wszystkie smaki przenikają każdy kęs.
Dziś pašticada to nieodłączna potrawa na wielu dalmatyńskich stołach, a najczęściej przygotowuje się ją na rodzinne uroczystości, święta i ważne okazje.
Pašticada to danie, które musisz spróbować — to prawdziwa podróż przez historię i smaki tego pięknego regionu.
Pašticada najczęściej podawana jest z kopytkami lub makaronem fuži (Źródło: adriatic.hr)
Risotto z Skradina
To także danie, które wiąże się z długim czasem przygotowania, który może trwać od 8 do nawet 12 godzin, a gotuje się je w dużych ilościach — to właśnie risotto z Skradina.
Jest to jedno z najsłynniejszych i najbardziej lubianych dań kuchni szibeńskiej, a jego przygotowanie to prawdziwe kulinarne przeżycie. Klasyczne risotto z Skradina przyrządza się z cielęciny, która powoli gotuje się razem z warzywami i ryżem, co nadaje mu bogaty i intensywny smak.
Tajemnicą tego dania jest powolne gotowanie — im dłużej risotto się gotuje, tym mięso jest bardziej miękkie, a smaki bogatsze. Tradycyjnie gotuje się je w dużych kotłach, a w historii stało się symbolem wspólnoty i rodzinnych spotkań.
Jeśli ta delicja Cię zaciekawiła, a nie masz czasu na długie przygotowania, najlepiej spróbować risotto z Skradina w restauracjach i tawernach, szczególnie w samym Skradinie, gdzie możesz doświadczyć oryginalnej wersji tego dania. Bo to danie to nie tylko posiłek, lecz prawdziwy rytuał odzwierciedlający miłość do jedzenia, tradycji i wspólnoty.
Risotto z Skradina jako najsłynniejsze danie kuchni szibeńskiej (Źródło: Unsplash)
Dobrze wiedzieć
Jak dostać się na Vis?
Gdzie się zatrzymać?
Jeśli znajdziesz się na wyspie Vis, moją rekomendacją jest nocleg w apartamencie tradycyjnego kamiennego domu, w którym poczujesz się jak część samej wyspy Vis.
Chorwacka gastronomia
